Skip to content

Veritabanı Optimizasyonu

Genel Bakış

Veritabanı optimizasyonu, veritabanı sorgularının ve işlemlerinin daha hızlı ve verimli çalışması için yapılan iyileştirmelerdir. Bu optimizasyonlar, sorgu performansını artırır, kaynak kullanımını azaltır ve sistem ölçeklenebilirliğini iyileştirir.

Temel Kavramlar

1. İndeksleme

// Entity Framework Core'da indeks tanımlama
public class Product
{
    public int Id { get; set; }
    public string Name { get; set; }
    public string Category { get; set; }
    public decimal Price { get; set; }
    public DateTime CreatedDate { get; set; }
}

public class ApplicationDbContext : DbContext
{
    protected override void OnModelCreating(ModelBuilder modelBuilder)
    {
        // Tek kolon indeksi
        modelBuilder.Entity<Product>()
            .HasIndex(p => p.Name);

        // Bileşik indeks
        modelBuilder.Entity<Product>()
            .HasIndex(p => new { p.Category, p.Price });

        // Benzersiz indeks
        modelBuilder.Entity<Product>()
            .HasIndex(p => p.Name)
            .IsUnique();

        // Filtrelenmiş indeks
        modelBuilder.Entity<Product>()
            .HasIndex(p => p.Price)
            .HasFilter("[Price] > 1000");
    }
}

2. Sorgu Optimizasyonu

public class ProductRepository
{
    private readonly ApplicationDbContext _context;
    private readonly ILogger<ProductRepository> _logger;

    public ProductRepository(
        ApplicationDbContext context,
        ILogger<ProductRepository> logger)
    {
        _context = context;
        _logger = logger;
    }

    // N+1 problemi çözümü
    public async Task<List<Product>> GetProductsWithCategoryAsync()
    {
        return await _context.Products
            .Include(p => p.Category)  // Eager loading
            .ToListAsync();
    }

    // Select N+1 problemi çözümü
    public async Task<List<ProductDto>> GetProductDtosAsync()
    {
        return await _context.Products
            .Select(p => new ProductDto
            {
                Id = p.Id,
                Name = p.Name,
                CategoryName = p.Category.Name
            })
            .ToListAsync();
    }

    // Batch işlem örneği
    public async Task BulkInsertProductsAsync(List<Product> products)
    {
        await _context.BulkInsertAsync(products, options =>
        {
            options.BatchSize = 1000;
            options.AutoMapOutputDirection = false;
        });
    }
}

3. Bağlantı Yönetimi

public class DatabaseConnectionManager
{
    private readonly string _connectionString;
    private readonly ILogger<DatabaseConnectionManager> _logger;

    public DatabaseConnectionManager(
        IConfiguration configuration,
        ILogger<DatabaseConnectionManager> logger)
    {
        _connectionString = configuration.GetConnectionString("DefaultConnection");
        _logger = logger;
    }

    public async Task<T> ExecuteWithRetryAsync<T>(Func<IDbConnection, Task<T>> operation)
    {
        var policy = Policy
            .Handle<SqlException>()
            .WaitAndRetryAsync(3, retryAttempt => 
                TimeSpan.FromSeconds(Math.Pow(2, retryAttempt)),
                (exception, timeSpan, retryCount, context) =>
                {
                    _logger.LogWarning(
                        exception,
                        "Retry {RetryCount} after {TimeSpan} due to {Exception}",
                        retryCount,
                        timeSpan,
                        exception.Message);
                });

        return await policy.ExecuteAsync(async () =>
        {
            using var connection = new SqlConnection(_connectionString);
            await connection.OpenAsync();
            return await operation(connection);
        });
    }
}

Best Practices

1. İndeks Tasarımı

  • Sık sorgulanan kolonları indeksleyin
  • Bileşik indeksleri doğru sırada oluşturun
  • Gereksiz indekslerden kaçının
  • İndeks bakımını düzenli yapın
  • İndeks fragmentasyonunu izleyin

2. Sorgu Optimizasyonu

  • N+1 problemini önleyin
  • Gereksiz kolon seçiminden kaçının
  • JOIN'leri optimize edin
  • Subquery'leri dikkatli kullanın
  • Batch işlemleri kullanın

3. Bağlantı Yönetimi

  • Bağlantı havuzunu yapılandırın
  • Bağlantı sürelerini optimize edin
  • Retry mekanizması kullanın
  • Bağlantı hatalarını yönetin
  • Bağlantı izleme yapın

Sık Sorulan Sorular

1. İndeksleme ne zaman kullanılmalıdır?

  • Sık sorgulanan kolonlar için
  • JOIN işlemlerinde kullanılan kolonlar için
  • WHERE koşullarında kullanılan kolonlar için
  • ORDER BY ve GROUP BY işlemlerinde kullanılan kolonlar için
  • Benzersiz değer gerektiren kolonlar için

2. Sorgu performansı nasıl iyileştirilir?

  • Execution plan analizi yapın
  • İndeks kullanımını optimize edin
  • Sorgu yapısını basitleştirin
  • Gereksiz JOIN'lerden kaçının
  • Batch işlemleri kullanın

3. Veritabanı bağlantıları nasıl yönetilir?

  • Bağlantı havuzu boyutunu ayarlayın
  • Bağlantı sürelerini yapılandırın
  • Retry politikaları uygulayın
  • Bağlantı hatalarını izleyin
  • Bağlantı kaynaklarını temizleyin

Kaynaklar