HTTP Fundamentals¶

Giriş¶

HTTP (HyperText Transfer Protocol), web üzerinde veri alışverişi yapmak için kullanılan temel protokoldür. Backend geliştiriciler olarak HTTP'i anlamak, API tasarımı ve web güvenliği için kritiktir.

HTTP Protokolü¶

HTTP Nedir?¶

HTTP, client (tarayıcı) ve server arasında veri alışverişi yapmayı sağlayan application layer protokolüdür. Stateless bir protokoldür, yani her request bağımsızdır.

HTTP Versiyonları¶

HTTP/1.0: Basit request-response modeli
HTTP/1.1: Persistent connections, chunked transfer
HTTP/2: Multiplexing, server push, header compression
HTTP/3: QUIC protokolü üzerine kurulu, UDP tabanlı

HTTP Request/Response Yapısı¶

HTTP Request¶

GET /api/users HTTP/1.1
Host: api.example.com
User-Agent: Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)
Accept: application/json
Authorization: Bearer eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9
Content-Type: application/json

{
  "name": "Ahmet",
  "email": "ahmet@example.com"
}

HTTP Response¶

HTTP/1.1 200 OK
Date: Mon, 23 May 2024 22:38:34 GMT
Content-Type: application/json
Content-Length: 135
Server: nginx/1.18.0
Cache-Control: no-cache

{
  "id": 123,
  "name": "Ahmet",
  "email": "ahmet@example.com",
  "createdAt": "2024-05-23T22:38:34Z"
}

HTTP Methods¶

GET¶

GET /api/users HTTP/1.1
Host: api.example.com
Accept: application/json

Özellikler: - Veri okuma için kullanılır - Idempotent (birden fazla çağrı aynı sonucu verir) - Cacheable - Request body genellikle kullanılmaz

POST¶

POST /api/users HTTP/1.1
Host: api.example.com
Content-Type: application/json

{
  "name": "Ahmet",
  "email": "ahmet@example.com"
}

Özellikler: - Yeni kaynak oluşturma - Non-idempotent - Request body gerekli - Cacheable değil

PUT¶

PUT /api/users/123 HTTP/1.1
Host: api.example.com
Content-Type: application/json

{
  "name": "Ahmet Yılmaz",
  "email": "ahmet@example.com"
}

Özellikler: - Kaynak güncelleme (tam güncelleme) - Idempotent - Request body gerekli

PATCH¶

PATCH /api/users/123 HTTP/1.1
Host: api.example.com
Content-Type: application/json

{
  "name": "Ahmet Yılmaz"
}

Özellikler: - Kısmi kaynak güncelleme - Idempotent - Request body gerekli

DELETE¶

DELETE /api/users/123 HTTP/1.1
Host: api.example.com
Authorization: Bearer eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9

Özellikler: - Kaynak silme - Idempotent - Request body genellikle kullanılmaz

HTTP Status Codes¶

1xx - Informational¶

100 Continue: Request devam edebilir
101 Switching Protocols: Protokol değişimi

2xx - Success¶

200 OK: Başarılı
201 Created: Kaynak oluşturuldu
204 No Content: Başarılı ama içerik yok

3xx - Redirection¶

301 Moved Permanently: Kalıcı yönlendirme
302 Found: Geçici yönlendirme
304 Not Modified: Değişmemiş (cache)

4xx - Client Error¶

400 Bad Request: Hatalı istek
401 Unauthorized: Kimlik doğrulama gerekli
403 Forbidden: Erişim yasak
404 Not Found: Bulunamadı
422 Unprocessable Entity: İşlenemeyen içerik

5xx - Server Error¶

500 Internal Server Error: Sunucu hatası
502 Bad Gateway: Gateway hatası
503 Service Unavailable: Servis kullanılamıyor

HTTP Headers¶

Request Headers¶

Accept: application/json, text/html
Accept-Language: tr-TR, tr;q=0.9, en;q=0.8
Accept-Encoding: gzip, deflate, br
Authorization: Bearer <token>
Content-Type: application/json
User-Agent: Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)

Response Headers¶

Content-Type: application/json
Content-Length: 135
Cache-Control: no-cache, no-store, must-revalidate
ETag: "33a64df551"
Last-Modified: Mon, 23 May 2024 22:38:34 GMT
Set-Cookie: sessionId=abc123; HttpOnly; Secure

Common Headers¶

Content-Type: Veri tipi (MIME type)
Authorization: Kimlik doğrulama bilgisi
Cache-Control: Cache davranışı
ETag: Entity tag (cache validation)
Location: Yönlendirme URL'i

HTTP Request Lifecycle¶

1. DNS Resolution¶

Client -> DNS Server: example.com IP'si nedir?
DNS Server -> Client: 93.184.216.34

2. TCP Connection¶

Client -> Server: SYN
Server -> Client: SYN-ACK
Client -> Server: ACK

3. HTTP Request¶

Client -> Server: GET /api/users HTTP/1.1

4. Server Processing¶

Server: Request'i işle, database'den veri al

5. HTTP Response¶

Server -> Client: HTTP/1.1 200 OK + JSON data

6. Connection Close (HTTP/1.0) veya Keep-Alive (HTTP/1.1)¶

HTTP Security¶

HTTPS (HTTP over SSL/TLS)¶

HTTPS://api.example.com/api/users

Avantajlar: - Encryption (şifreleme) - Authentication (kimlik doğrulama) - Integrity (bütünlük)

Security Headers¶

Strict-Transport-Security: max-age=31536000; includeSubDomains
X-Content-Type-Options: nosniff
X-Frame-Options: DENY
X-XSS-Protection: 1; mode=block
Content-Security-Policy: default-src 'self'

Mülakat Soruları¶

Temel Sorular¶

HTTP nedir ve nasıl çalışır?
Cevap: Web üzerinde veri alışverişi yapmak için kullanılan application layer protokolü. Client-server modeli ile çalışır.
HTTP stateless protokol nedir?
Cevap: Her request bağımsızdır, önceki request'ler hatırlanmaz. Session yönetimi için ek mekanizmalar gerekir.
GET ve POST arasındaki fark nedir?
Cevap: GET veri okuma, POST veri oluşturma için kullanılır. GET idempotent, POST değildir.
HTTP status codes kategorileri nelerdir?
Cevap: 1xx (Informational), 2xx (Success), 3xx (Redirection), 4xx (Client Error), 5xx (Server Error).
HTTPS nedir ve neden önemlidir?
Cevap: HTTP over SSL/TLS, encryption, authentication ve integrity sağlar. Güvenli veri iletişimi için kritiktir.

Teknik Sorular¶

HTTP/1.1 vs HTTP/2 farkları nelerdir?
Cevap: HTTP/2 multiplexing, server push, header compression gibi özellikler sunar. Performance artışı sağlar.
HTTP caching nasıl çalışır?
Cevap: Cache-Control headers, ETag, Last-Modified ile cache validation yapılır. Conditional requests ile bandwidth tasarrufu.
CORS nedir ve nasıl çalışır?
Cevap: Cross-Origin Resource Sharing, farklı domain'lerden gelen isteklere izin vermek için kullanılır.
HTTP authentication yöntemleri nelerdir?
Cevap: Basic Auth, Digest Auth, Bearer Token, API Key, OAuth 2.0 gibi yöntemler.
HTTP request smuggling nedir?
Cevap: HTTP headers'da yanlış yapılandırma ile saldırganın request'leri manipüle etmesi.

Best Practices¶

API Tasarımı
RESTful prensipleri uygulayın
Proper HTTP methods kullanın
Consistent status codes kullanın
Meaningful error messages verin
Güvenlik
HTTPS kullanın
Security headers ekleyin
Input validation yapın
Rate limiting uygulayın
Performance
Caching stratejileri uygulayın
Compression kullanın
CDN kullanmayı değerlendirin
HTTP/2 kullanın
Monitoring
Status codes'ları takip edin
Response time'ları ölçün
Error rate'leri izleyin
Logging yapın