Tracing ve Correlation ID Yönetimi

Mikroservis mimarilerinde Tracing (İzleme) ve Correlation ID kullanımı, sistemde gerçekleşen isteklerin hangi servisten hangi servise geçtiğini anlamak için kritik bir öneme sahiptir. Bir isteğin tüm süreç boyunca izlenebilmesi ve hata tespitinin kolaylaşması için Correlation ID kullanımı bir zorunluluktur.

---

1. Correlation ID Nedir?

Correlation ID, bir istemciden gelen isteğe bağlı olarak oluşturulan ve isteğin tüm yaşam döngüsü boyunca taşınan benzersiz bir kimliktir. Tüm mikroservislerde bu ID taşınarak logların ve tracing verilerinin ilişkilendirilmesi sağlanır.

✅ Correlation ID’nin Sağladıkları:
- Servisler arasında geçen istekleri izleme ve hata ayıklama
- Dağıtık sistemlerde logları birleştirme ve analiz etme
- Performans darboğazlarını tespit etme
- Servis çağrılarını anlamlandırarak istekleri takip etme

---

2. .NET Uygulamalarında Correlation ID Kullanımı

1. Middleware ile Correlation ID Yönetimi

ASP.NET Core’da bir middleware yazarak, her isteğin bir Correlation ID taşımasını sağlayabiliriz.

📌 Middleware Tanımlama:

public class CorrelationIdMiddleware
{
    private readonly RequestDelegate _next;

    public CorrelationIdMiddleware(RequestDelegate next)
    {
        _next = next;
    }

    public async Task Invoke(HttpContext context)
    {
        if (!context.Request.Headers.TryGetValue("X-Correlation-ID", out var correlationId))
        {
            correlationId = Guid.NewGuid().ToString();
            context.Request.Headers.Append("X-Correlation-ID", correlationId);
        }

        context.Response.Headers.Append("X-Correlation-ID", correlationId);
        context.Items["CorrelationId"] = correlationId;

        await _next(context);
    }
}

📌 Middleware’i Uygulamaya Dahil Etme:

var builder = WebApplication.CreateBuilder(args);
var app = builder.Build();

app.UseMiddleware<CorrelationIdMiddleware>();

✅ Bu middleware:
- Gelen isteklerde X-Correlation-ID başlığını kontrol eder.
- Yoksa yeni bir Correlation ID oluşturur ve isteğe ekler.
- Yanıt başlığına aynı ID’yi ekleyerek istemcinin ID’yi almasını sağlar.

---

2. Serilog ile Correlation ID Kullanımı

Serilog gibi bir loglama framework’ü ile Correlation ID’yi loglara otomatik olarak dahil edebiliriz.

📌 Serilog Konfigürasyonu:

Log.Logger = new LoggerConfiguration()
    .Enrich.FromLogContext()
    .WriteTo.Console(outputTemplate: "{Timestamp:HH:mm:ss} [{Level:u3}] {CorrelationId} {Message:lj}{NewLine}{Exception}")
    .CreateLogger();

var builder = WebApplication.CreateBuilder(args);
builder.Host.UseSerilog();

📌 Correlation ID’nin Loglara Eklenmesi:

public class LoggingMiddleware
{
    private readonly RequestDelegate _next;

    public LoggingMiddleware(RequestDelegate next)
    {
        _next = next;
    }

    public async Task Invoke(HttpContext context, ILogger<LoggingMiddleware> logger)
    {
        var correlationId = context.Items["CorrelationId"]?.ToString() ?? Guid.NewGuid().ToString();
        using (logger.BeginScope(new Dictionary<string, object> { { "CorrelationId", correlationId } }))
        {
            await _next(context);
        }
    }
}

📌 Middleware’i Kullanıma Dahil Etme:

app.UseMiddleware<LoggingMiddleware>();

✅ Bu yapılandırma:
- Tüm loglarda Correlation ID’nin görünmesini sağlar.
- Servisler arası çağrılar bağlamını kaybetmeden takip edilir.

---

3. OpenTelemetry ile Correlation ID Kullanımı

Eğer dağıtık sistemler için OpenTelemetry kullanıyorsanız, Correlation ID’yi tracing verilerine dahil edebilirsiniz.

📌 OpenTelemetry Konfigürasyonu:

var tracerProvider = Sdk.CreateTracerProviderBuilder()
    .AddAspNetCoreInstrumentation()
    .AddHttpClientInstrumentation()
    .AddConsoleExporter()
    .Build();

📌 Correlation ID’nin Span İçinde Kullanımı:

using System.Diagnostics;

var activitySource = new ActivitySource("MyApp.Tracing");

using (var activity = activitySource.StartActivity("ProcessOrder"))
{
    activity?.SetTag("correlation.id", "12345-abcde");
}

✅ Bu sayede:
- Tüm tracing span’lerine Correlation ID dahil edilir.
- Jaeger, Zipkin gibi araçlarla ilişkilendirme sağlanır.

---

4. Dağıtık Loglama İçin Correlation ID Kullanımı

Mikroservislerde Kibana, Elasticsearch, Grafana gibi araçlar kullanarak logları tek merkezde toplayabilirsiniz.

📌 Kibana’da Correlation ID ile Log Arama:

{
    "query": {
        "match": {
            "correlation.id": "12345-abcde"
        }
    }
}

📌 Grafana’da Correlation ID Filtreleme:

datasources:
  - name: logs
    type: elasticsearch
    url: http://elasticsearch:9200
    jsonData:
      index: "logs-*"

✅ Bu sayede:
- Mikroservisler arası istekler tek bir panelden izlenebilir.
- Belirli bir isteğe ait tüm loglar filtrelenerek analiz edilebilir.

---

5. Correlation ID En İyi Pratikleri

✔ Tüm HTTP isteklerinde X-Correlation-ID başlığı kullanılmalıdır.
✔ Eğer istemciden gelmiyorsa, API kendisi oluşturmalıdır.
✔ Servisler arası çağrılarda Correlation ID taşınmalıdır.
✔ Loglar merkezi bir sistemde (ELK, Grafana, Seq) saklanmalı ve aranabilir olmalıdır.
✔ Tracing ve monitoring araçları ile Correlation ID ilişkilendirilmelidir.