Expression Trees ile Dinamik LINQ Sorguları¶

Expression Trees, C# dilinde dinamik ve karmaşık sorgular oluşturmak için güçlü bir araçtır. Özellikle LINQ ile çalışırken, runtime sırasında sorgular üretmek ve bu sorguları optimize etmek için kullanılır.

1. Expression Trees Nedir?¶

Expression Trees, kodunuzun bir ifade biçiminde temsil edilmesini sağlar. Bu, bir sorgunun veya lambda ifadesinin analiz edilmesine ve çalışma zamanında değiştirilmesine olanak tanır.

Özellikle aşağıdaki durumlarda kullanılır:
- Dinamik Filtreleme: Kullanıcı girdilerine göre koşullar oluşturma.
- Veritabanı Sorguları: LINQ to SQL veya Entity Framework ile dinamik sorgular üretme.
- Derin Analiz: Lambda ifadelerini analiz ederek optimize etme.

2. Yanlış ve İdeal Kullanım¶

Yanlış Kullanım: Statik Koşullar¶

❌ Yanlış Kullanım:

var filteredData = data.Where(x => x.Age > 32 && x.Name == "Murat").ToList();

Bu sorgu, yalnızca belirli bir koşul için sabitlenmiştir ve yeniden kullanılabilirliği düşüktür.

İdeal Kullanım: Dinamik Koşullar¶

✅ İdeal Kullanım:

using System.Linq.Expressions;

Expression<Func<Person, bool>> filter = x => x.Age > 32 && x.Name == "Murat";
var filteredData = data.Where(filter.Compile()).ToList();

Bu yöntem, koşulları dinamik olarak oluşturmanıza olanak tanır.

3. Dinamik Koşullar Oluşturma¶

Expression Trees ile koşullar runtime sırasında oluşturulabilir.

✅ Örnek: Kullanıcı Girdisine Göre Dinamik Sorgu

var parameter = Expression.Parameter(typeof(Person), "x");
var property = Expression.Property(parameter, "Age");
var constant = Expression.Constant(32);
var comparison = Expression.GreaterThan(property, constant);

var lambda = Expression.Lambda<Func<Person, bool>>(comparison, parameter);

var filteredData = data.Where(lambda.Compile()).ToList();

Bu kod, x => x.Age > 32 sorgusunu runtime sırasında oluşturur.

4. Birden Fazla Koşul ile Dinamik Sorgu¶

Expression Trees ile birden fazla koşul dinamik olarak birleştirilebilir.

✅ Örnek: Dinamik Koşulların Birleştirilmesi

var parameter = Expression.Parameter(typeof(Person), "x");

var ageProperty = Expression.Property(parameter, "Age");
var ageCondition = Expression.GreaterThan(ageProperty, Expression.Constant(32));

var nameProperty = Expression.Property(parameter, "Name");
var nameCondition = Expression.Equal(nameProperty, Expression.Constant("Murat"));

var combinedCondition = Expression.AndAlso(ageCondition, nameCondition);

var lambda = Expression.Lambda<Func<Person, bool>>(combinedCondition, parameter);

var filteredData = data.Where(lambda.Compile()).ToList();

Bu kod, x => x.Age > 32 && x.Name == "Murat" sorgusunu oluşturur.

5. Dinamik Sıralama (Dynamic Ordering)¶

Expression Trees kullanarak sıralama işlemleri dinamik hale getirilebilir.

✅ Örnek: Dinamik Sıralama

var parameter = Expression.Parameter(typeof(Person), "x");
var property = Expression.Property(parameter, "Name");

var lambda = Expression.Lambda<Func<Person, string>>(property, parameter);

var sortedData = data.OrderBy(lambda.Compile()).ToList();

Bu kod, kişileri adlarına göre sıralar.

6. Performans ve Optimizasyon¶

Expression Trees, doğru kullanıldığında performansı artırabilir. Ancak, yanlış kullanımı durumunda gereksiz karmaşıklık ve yavaşlama yaratabilir. Koşullar:
- Çok sık kullanılan sorgular önceden derlenmeli.
- Dinamik koşullar karmaşık hale gelirse sorgu analiz edilmeli.

✅ Performans İpucu:

var compiledLambda = lambda.Compile();
// Compiled sorguyu tekrar kullanabilirsiniz
var filteredData = data.Where(compiledLambda).ToList();